BPPV: Vertigo of Draaiduizeligheid
door Emy Van Rode – Kinesist
BPPV – Benigne Paroxysmale Positionele vertigo of draaiduizeligheid
BPPV is een veelvoorkomende maar vaak nog onbekende oorzaak van duizeligheidsklachten. Het is een vorm van duizeligheid waarbij men draaiduizeligheid ervaart, voornamelijk in liggende positie of bij veranderingen van de hoofdpositie. Dit kan ook gepaard gaan met klachten van misselijkheid en/of braken en een verhoogd risico op vallen. Typisch aan de duizeligheid is dat ze optreedt in relatief korte (seconden tot minuten) maar hevige aanvallen of episodes van draaiduizeligheid. Omdat zo’n aanval heftig kan verlopen, kan het heel eng en beperkend zijn voor patiënten. Het risico op BBPV stijgt met de leeftijd en zien we vooral bij patiënten ouder dan 40. In cijfers treft de aandoening meer vrouwen dan mannen. Deze vorm van duizeligheid wordt soms verward met andere vormen van duizeligheid zoals de ziekte van Menière, cervicogene duizeligheid, labyrinthitis of verminderde werking van het evenwichtsorgaan. Het onderscheid tussen deze aandoeningen kunnen we maken door middel van het vraaggesprek of intake gesprek en specifieke onderzoekstechnieken.
|
Benigne = Goedaardig Paroxysmaal = Aanvallen Positioneel = Door positieveranderingen van het hoofd Vertigo = Draaiduizeligheid |
Tijdens het vraaggesprek gaan we onder andere na wat de uitlokkende factoren zijn van de klacht. Uit onderzoek blijkt dat de klacht voornamelijk wordt uitgelokt door:
- Draaien in bed
- Vooroverbuigen
- Opwaarts – neerwaarts kijken
- Gaan liggen
- Opstaan
Het evenwichtsorgaan
BPPV is een aandoening van het evenwichtsorgaan. Maar hoe werkt het precies?
Het evenwichtsorgaan is gelegen in het binnenoor bestaat uit twee delen:
- De otolietorganen (Utriculus en Sacculus) = registreren de rechtlijnige bewegingen zoals voor- achter-, zijwaarts en op- en neerwaarts. Hier bevinden zich de “calciumkristallen”.
- Drie halfcirkelvormige kanalen = registreren draaibewegingen en versnellingen.
(Afbeelding Cole et al.2022)
In deze organen stroomt een gelei-achtige vloeistof die, afhankelijk van de positie of bewegingen van het hoofd, informatie doorgeeft aan onze hersenen.
Bij BPPV zijn de calciumkristallen van de otolietorganen in de halfcirkelvormige kanalen gevallen (waar ze niet thuishoren) en blijven ze hier als het ware gevangen in de gelei-achtige vloeistof. Hierdoor wordt verkeerde informatie doorgegeven aan onze hersenen, waardoor we duizeligheid ervaren. Meestal is één van de drie kanalen aangetast. Vaak ontstaan de duizeligheid zonder duidelijke aanleiding (= Idiopathische BPPV) , maar het kan uitgelokt worden door een trauma of infectie (= post)traumatische BPPV of post-Vestibulaire neuritis BPPV).
BPPV en kinesitherapie
Het voordeel is dat, indien BPPV correct behandeld wordt, de klachten ook weer snel kunnen verdwijnen. Een arts of kinesitherapeut zal door middel van enkele tests onderzoeken welke van de drie kanalen is aangetast. We brengen hierbij de patiënt in bepaalde posities en observeren de oogbewegingen (Nystagmus). Afhankelijk van welke positie of manoeuvre de symptomen uitlokt, en in welke richting de ogen bewegen, kunnen we bepalen welk kanaal is aangedaan en aan welke kant het probleem zich bevindt.
Afhankelijk van welk kanaal is aangetast, passen we bepaalde manoeuvres toe om de verdwaalde kristalsteentjes uit het kanaal te krijgen. Het kan zijn dat er na één behandeling meteen beterschap is, maar soms zijn enkele extra behandelingen nodig om de kristalsteentjes terug op hun plaats te krijgen. De behandeling kan een heftige duizeligheidsreactie veroorzaken waarbij men ook misselijk kan zijn of zelfs moet braken. In dat geval mag je die dag niet meer met de wagen of de fiets rijden. Bereid jezelf dus goed voor alvorens je naar de afspraak komt.
Het is mogelijk dat wanneer de kristallen opnieuw op hun originele plaats zijn en de BPPV verholpen is, er nog een tijdje vage klachten aanwezig zijn. We kijken in dat geval verder naar de algemene stabiliteit/evenwicht en de nekregio. Bij twijfel wordt er doorverwezen naar de huisarts of neuroloog.
Wie is Emy Van Rode?
Emy Van Rode studeerde in 2014 af als kinesitherapeute aan de Vrije Universiteit Brussel. Ze volgde nog een bijkomende postgraduaatopleiding Manuele therapie aan de Universiteit Gent. Sinds enkele jaren ben is Emy geboeid geraakt door de complexiteit van aandoeningen gerelateerd aan het hoofd en de hals. In deze specialisatie verdiepte ze zich de afgelopen jaren meer en meer. Sinds 2021 is Emy een van de kinesisten in Londerzeel bij Bodypoint.